กลุ่มอาการดาวน์คืออะไร
กลุ่มอาการดาวน์ (หรือ Down syndrome) เป็นโรคพันธุกรรมที่เกิดจากความผิดปกติของโครโมโซมและเป็นสาเหตุที่พบบ่อย ที่สุดของภาวะปัญญาอ่อน เด็กกลุ่มอาการดาวน์จะมี 47 โครโมโซม (ในคนปกติจะมีโครโมโซม 46 โครโมโซม) โดยสาเหตุที่พบบ่อยเกิดจากโครโมโซมคู่ที่ 21 เกินมา 1 โครโมโซม เกิดได้ในการตั้งครรภ์ทั่วไป ไม่จำกัดเชื้อชาติ สังคมและเศรษฐานะ หรือแม้แต่อายุมารดา
เด็กดาวน์จะมีลักษณะอย่างไร
เด็กกลุ่มอาการดาวน์จะมีศีรษะค่อนข้างเล็ก แบน ตาห่าง และเฉียงขึ้น ดั้งจมูกแบน ปากเล็ก ลิ้นมักยื่นออกมา ตัวค่อนข้างเตี้ย มือสั้น นิ้วก้อยโค้งงอ ลายมือมีลักษณะมีเส้นขวางฝ่ามือ (Simian line) อาจมีโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดหรือโรคลำไส้อุดตันตั้งแต่แรกเกิด ปัญหาสำคัญที่สุดของเด็กกลุ่มนี้ คือ ระดับสติปัญญา (IQ) ต่ำกว่าเด็กปกติ หรือปัญญาอ่อน ซึ่งอาจมีความแตกต่างกันหลายระดับ มักจะมีพัฒนาการช้า เด็กจะชันคอ นั่ง ยืน เดิน และพูดได้ช้ากว่าเด็กปกติ ถ้าไม่ได้รับการกระตุ้นที่เหมาะสม เด็กจะไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้
ใครบ้างเสี่ยงต่อการมีลูกเป็นดาวน์
หญิงตั้งครรภ์ทุกคนมีโอกาสมีลูกเป็นดาวน์ แต่อัตราความเสี่ยงจะสูงหรือต่ำขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เช่น อายุมารดาขณะตั้งครรภ์ ประวัติเคยมีลูกเป็นดาวน์ เป็นต้น หญิงที่ตั้งครรภ์เมื่ออายุเท่ากับหรือมากกว่า 35 ปี จะมีความเสี่ยงสูงกว่าหญิงตั้งครรภ์ที่อายุน้อย แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าหญิงตั้งครรภ์ที่อายุน้อยจะไม่มีโอกาสคลอดลูกเป็น ดาวน์
จะรู้ได้อย่างไรว่าท่านอยู่ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงหรือต่ำ
มีวิธีต่าง ๆ ที่อาจนำมาช่วยในการคัดกรอง เพื่อประเมินว่าหญิงตั้งครรภ์รายใดอยู่ในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงหรือต่ำต่อ การมีลูกเป็นกลุ่มอาการดาวน์ วิธีการต่าง ๆ เหล่านี้อาจเลือกใช้วิธีใดวิธีหนึ่งหรือหลาย ๆ วิธีร่วมกันก็ได้ ขึ้นอยู่กับความพร้อมและความเหมาะสมของสถานบริการแต่ละแห่ง
วิธีการต่างๆ ที่ใช้คัดกรองกลุ่มอาการดาวน์
1.จากอายุมารดาขณะตั้งครรภ์ หรือประวัติเคยมีบุตรเป็นดาวน์ ความ เสี่ยงจะเพิ่มมากขึ้นตามอายุมารดา โดยทั่วไปถือว่าถ้าอายุเกิน 35 ปี ความเสี่ยงต่อการมีลูกมีโครโมโซมผิดปกติมากกว่า 1 ใน 200 คน (1:200) แต่การประเมินความเสี่ยงด้วยอายุมารดาอย่างเดียวมีประสิทธิภาพค่อนข้างต่ำ
2.การตรวจอัลตราซาวด์ เพื่อวัดความหนาของน้ำที่สะสมบริเวณต้นคอทารก (NT:Nuchal Translucency) ขณะอายุครรภ์ 10-14 สัปดาห์ ถ้าหนาผิดปกติก็จะมีความเสี่ยงสูงขึ้น ส่วนการตรวจอัลตราซาวด์ในช่วงอายุครรภ์ 18-20 สัปดาห์อาจจะใช้บอกระดับความเสี่ยงได้บ้าง
3.Non Invasive Prenatal Test (NIPT) เจาะเลือด ตรวจ Trisomy 13, 18 and 21 (Down syndrome)แม่น 99.XX% โดยตรวจเจาะเลือดแม่แล้วแยก เลือดลูกออกจากเลือดแม่ โดยเป็นแบบใหม่ และปลอดภัย 100% ผลที่ได้ก็แม่นยำ บางยี่ห้อบอกว่าสูงถึง 99.99% แต่ละยี่ห้อก็จะส่งไปตรวจที่ lab ต่างประเทศไม่ว่าจะเป็น USA จีน และ ไทยก็ทำได้แล้วคือที่ รามา
4.จากการตรวจเลือดมารดา โดยตรวจหาระดับสารชีวเคมีต่าง ๆ ที่สร้างจากทารก ซึ่งจะสามารถนำมาประเมินได้ว่าหญิงตั้งครรภ์รายใดอยู่ในกลุ่มที่มีความ เสี่ยงสูง สามารถตรวจได้ 2 ช่วงอายุครรภ์ คือ ช่วงอายุครรภ์ 10-14 สัปดาห์ และช่วงอายุครรภ์ 15-18 สัปดาห์ เป็นการตรวจสารชีวเคมีคนละชนิด
ตารางเปรียบเทียบข้อดี ข้อเสีย
วิธีการ | แม่นยำ | อายุครรภ์ | ทราบผล | ค่าใช่จ่าย | ข้อเสีย | ข้อดี | อื่นๆ | |
1 | U/S ความหนาของต้นคอ | 85% | 16-18 weeks | directly | 2000-3000 | ความแม่นยำน้อย | ราคาถูก | |
2 | การเจาะน้ำคร่ำ (amniocentesis) | 100% | 18 weeks+ | 1-2 weeks | 4000-10000 | โอกาส แท้ง 0.5-1% | ผลตรวจ 100% | |
3 | Non Invasive Prenatal Test (NIPT) | ราคาแพง | ปลอดภัยแม่นยำ 99% | |||||
3.1 | Nifty Test (รพ.จุฬา – ฮ่องกง) | 99% | 10-(12-16) | 3-4 weeks | 18,900- 23,000 | ทุกตรวจทุกโครโมโซม | มีประกัน เจาะน้ำคร่ำ | |
3.2 | Panorama test (USA) | 99.99% | 9 weeks+ | 2 weeks | 20,000-23,000 | ตรวจเพียง 5 (13/18/21/X/Y) | ||
3.3 | Harmony Prenatal Test | 99% | 10 weeks+ | 7-10 days | ||||
3.4 | Verifi (TM) Prenatal Test | 99% | 10 weeks+ | 7-10 days | ||||
3.5 | Thai NIPT(รามา) – new | 99% | 10 weeks+ | 7-10 days | 15,000 | บริการไม่ดี รอผลนาน | ราคาถูกกว่ายี่ห้ออื่น, ภูมิใจของไทย | |
4 | Triple Test/Quad Test | 70-80% | 16-20 weeks | 1-2 weeks | 3000 | มีผลบวกลวงมาก | ราคาถูกกว่า NIPT |
Cr.phyathai + หลายเว็บ รวบรวมโดย tummer